Schizofrenia to jedna z najczęściej występujących chorób psychicznych, która – według najnowszych danych – dotyka głównie młode osoby. Zaburza ona nie tylko percepcję myślenia i procesy myślowe u chorych, ale ma także duży wpływ na relację osoby cierpiącej na tę przypadłość z jej bliskimi i resztą społeczeństwa. Przyczyny schizofrenii nie są do końca znane, dlatego wciąż są prowadzone badania, które mają pomóc lepiej zrozumieć stan chorego. Jedną z rzadkich odmian tej choroby jest schizofrenia katatoniczna, którą charakteryzuje specyficzny przebieg i szereg objawów. Jeżeli chcesz poznać szczegóły, zapraszamy do lektury artykułu.

Czym jest schizofrenia katatoniczna?

Schizofrenia katatoniczna jest odmianą schizofrenii, na którą w Polsce choruje niewiele, bo około 2% populacji. Przyczyny występowania tego zespołu chorobowego nie są do końca znane. Prawdopodobieństwo zachorowania jest jednak wysokie, jeśli w rodzinie występowały lub występują przypadki schizofrenii. Czynnikiem zwiększającym podatność na zachorowanie jest zażywanie środków psychotropowych (typu marihuana czy środki stymulujące),chorobę może także wyzwalać stres pourazowy. Ostra katatonia bywa spowodowana urazami głowy lub guzami mózgu.

Objawy schizofrenii katatonicznej

Przed wystąpieniem objawów katatonii u pacjentów można zauważyć pewne specyficzne zachowania, takie jak: trudności w nawiązaniu kontaktu z innymi ludźmi, izolacja, powściągliwość emocjonalna, ekscentryczność, nadmierna wrażliwość bądź nieufność. Występują także tak zwane objawy zwiastunowe, których nie uważa się za właściwe objawy schizofrenii katatonicznej, jednak poprzedzają one wystąpienie objawów właściwych. Są to najczęściej zmiany w codziennym trybie funkcjonowania, w postrzeganiu świata i schematach myślowych: u takich osób występują zaburzenia snu, bezsenność, urojenia prześladowcze, odczucia depersonalizacji czy objawy lękowe. Więcej o objawach schizofrenii katatonicznej znajdziesz na: https://salusprodomo.pl/blog/schizofrenia-katatoniczna-jakie-sa-jej-objawy-i-jak-ja-leczyc/
Choć sama katatonia odnosi się do pobudzenia ruchowego, jej objawy można podzielić na kilka rodzajów zaburzeń:

• zaburzenia ruchowe: zastyganie (stupor katatoniczny), bezruch, utrzymywanie dziwnych, sztywnych pozycji lub nadanych przez inne osoby (giętkość woskowa), bezcelowa aktywność ruchowa, gwałtowność wykonywania ruchów, powolne wykonywanie czynności, powtarzanie zaobserwowanych ruchów, mimiki, gestów, stereotypie ruchowe (ciągłe powtarzanie ruchów, które nie mają sensu);
• zaburzenia mowy: mutyzm, uporczywe milczenie, wypowiadanie dźwięków i słów niezwiązanych ze sobą, ale zbliżonych rytmem lub rymem (echolalia), zubożenie słownictwa, uporczywe powtarzanie tych samych usłyszanych zwrotów (perseweracja słowna), ciche i powolne mówienie;
• zaburzenia percepcji: przymglenia świadomości, otamowania myślenia, osłupienie, zanik reaktywności, spontaniczności, brak kontaktu wzrokowego, ograniczony kontakt z otoczeniem, urojenia, halucynacje;
• zaburzenia behawioralne i fizjologiczne: opór wobec wszelkich poleceń i nakazów, prób poruszenia bądź automatyczne uleganie poleceniom, odmawianie przyjmowania pokarmów, agresywność, nadpobudliwość, krzyczenie, skakanie, zrzucanie ubrań, działania destrukcyjne.

Według Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD-10, do rozpoznania schizofrenii katatonicznej niezbędne jest występowanie co najmniej jednego objawu takiego jak: osłupienie, pobudzenie, mutyzm, negatywizm, sztywność, giętkość woskowa, zastyganie, automatyzm nakazowy. W zależności od przypadku, w schizofrenii tego typu mogą występować na zmianę stany silnego pobudzenia psychoruchowego i stuporu katatonicznego lub jeden z rodzajów zachowań może dominować.

Leczenie schizofrenii katatonicznej

Podstawą leczenia choroby są środki farmakologiczne, które podane w początkowym etapie schizofrenii katatonicznej wykazują dużą skuteczność. W ciężkim przebiegu choroby nawiązanie kontaktu z pacjentem jest znacznie utrudnione, zatem możliwości leczenia farmakologicznego są zazwyczaj ograniczone. Skuteczne i całkowite wyleczenie schizofrenii katatonicznej ostrego stadium stanowi wciąż ogromne wyzwanie terapeutyczne. W tych przypadkach jedyną metodą ratującą życie pacjenta jest terapia elektrowstrząsowa (EW).